Trong bối cảnh nền kinh tế đang đi vào quá trình hội nhập và phát triển, vai trò của ngành xuất nhập khẩu càng trở nên quan trọng. Nhu cầu của người sử dụng hàng hóa ngày càng tăng nên đòi hỏi các doanh nghiệp cần phải nắm bắt rõ ràng các quy trình xuất nhập khẩu hàng hóa. Vậy quy trình, thủ tục nhập khẩu hàng hóa cần những gì? Tham khảo bài viết dưới đây của Isaac để hiểu rõ hơn về quá trình này nhé!
Xuất nhập khẩu là gì?
Xuất nhập khẩu hay còn được biết đến với tên tiếng anh là “Export – Import”. Bản chất là một quá trình trao đổi, lưu thông hàng hóa, mở rộng thị trường. Xuất nhập khẩu tạo ra các mối liên kết kinh doanh với các nước đã và đang phát triển kinh tế trong khu vực; mở rộng thị trường để hội nhập với thế giới. Đây có thể được xem như là lĩnh vực phát triển và đáng quan tâm nhất hiện nay.
Quy định về xuất nhập khẩu hàng hóa tại Việt Nam
Khi bắt đầu các hoạt động kinh doanh tại Việt Nam thì cần lưu ý về các quy định xuất nhập khẩu tại đây.
Thủ tục cấp phép xuất nhập khẩu
Việt Nam không yêu cầu phải có giấy phép xuất nhập khẩu mới được thành lập công ty thương mại. Tuy nhiên, để bắt đầu hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu; nhà đầu tư nước ngoài phải đăng ký với Sở Kế hoạch và Đầu tư (DPI). Không chỉ có vậy, họ còn cần phải có “Giấy chứng nhận đầu tư” khi muốn mở rộng kinh doanh sang lĩnh vực xuất nhập khẩu này.
Theo Thông tư 34/2013 / TT-BCT, một số mặt hàng không được phép xuất khẩu – nhập khẩu vào Việt Nam như:
Xuất khẩu
Gồm dầu mỏ và các loại dầu thu được từ các khoáng bitum, ở dạng thô.
Nhập Khẩu
- Gồm các loại xì gà, xì gà xén hai đầu, xì gà nhỏ và thuốc lá điếu; từ lá thuốc lá hoặc từ các chất thay thế lá thuốc lá.
- Lá thuốc lá đã chế biến và các chất thay thế thuốc lá đã chế biến khác; thuốc lá “thuần nhất” hoặc thuốc lá “hoàn nguyên”; chiết xuất và tinh chất lá thuốc lá.
- Dầu có nguồn gốc từ dầu mỏ và các loại dầu thu được từ các khoáng bi-tum, trừ dầu thô.
- Báo, tạp chí chuyên ngành và các xuất bản phẩm định kỳ; có hoặc không có minh họa tranh ảnh hoặc chứa nội dung quảng cáo.
- Đĩa, băng và các phương tiện lưu trữ thông tin đã ghi âm thanh hoặc ghi các hiện tượng tương tự khác.
- Phương tiện bay khác (ví dụ, trực thăng, máy bay); tàu vũ trụ (kể cả vệ tinh); tàu bay trong quỹ đạo và phương tiện đẩy để phóng tàu vũ trụ.
- Các bộ phận của các mặt hàng thuộc nhóm 88.01 hoặc 88.02.
Một số mặt hàng phải có giấy phép xuất nhập khẩu
Theo Phụ lục II của Nghị định 187/2013 / NĐ-CP . Bao gồm các:
- Hàng hóa thuộc diện kiểm soát xuất khẩu theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên;
- Hàng hóa xuất khẩu trong hạn ngạch do nước ngoài quy định;
- Hàng hóa thuộc diện kiểm soát nhập khẩu theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; và
- Hóa chất, tiền chất thuốc nổ và vật liệu nổ công nghiệp.
- Tất cả hàng hóa xuất nhập khẩu phải tuân thủ các quy định liên quan của chính phủ về kiểm dịch, an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn chất lượng và phải được các cơ quan chính phủ liên quan kiểm tra trước khi thông quan.
Thuế xuất nhập khẩu
Hầu hết tất cả các mặt hàng xuất nhập khẩu khi đi qua cửa hải quan đều bị đánh thuế. Một số trường hợp ngoại lệ bao gồm hàng hóa quá cảnh; hàng hóa từ khu phi thuế quan xuất khẩu ra nước ngoài; hàng hóa từ nước ngoài nhập khẩu vào khu phi thuế quan chỉ để sử dụng trong khu phi thuế quan và hàng hóa từ khu phi thuế quan này sang khu phi thuế quan khác.
Hàng tiêu dùng, đặc biệt là hàng xa xỉ chịu thuế nhập khẩu cao. Những mặt hàng trong nước chưa sản xuất được, được hưởng thuế suất thuế nhập khẩu thấp hơn, thậm chí là 0%. Thuế suất đối với hàng hóa nhập khẩu bao gồm thuế suất ưu đãi, thuế suất ưu đãi đặc biệt, thuế suất tiêu chuẩn tùy thuộc vào xuất xứ của hàng hóa. Phải nộp thuế xuất khẩu trong vòng 30 ngày kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan. Đối với hàng hoá nhập khẩu phải nộp thuế nhập khẩu trước khi nhận hàng tiêu dùng.
Quy trình xuất nhập khẩu từ A – Z
Biết về khái niệm và những quy định xuất nhập khẩu rồi thì bây giờ hãy theo dõi những nội dung dưới đây để tìm hiểu xem quy trình chi tiết của quá trình thực hiện hoạt động kinh doanh này.
1. Nghiên cứu, tìm và lựa chọn sản phẩm
- Xác định mã HS của hàng hóa? Biết hàng hóa thuộc nhóm nào trong Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam.
- Chính sách mà chính phủ áp dụng đối với hàng hóa đó? Tìm hiểu xem có cần xin giấy cấp phép không? Có cần đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng gì không?
- Xác định nhu cầu tiêu dùng của khách hàng
- Hạn sử dụng của sản phẩm nên được xem xét kĩ càng để đảm bảo chất lượng
- Giá cả trên thị trường và số đối thủ cạnh tranh. Tìm hiểu kĩ để có thể kiểm soát được việc kinh doanh của bạn.
2. Tìm kiếm nhà cung cấp
Vì là hàng hóa xuất nhập khẩu nên lựa việc chọn những nhà cung cấp có uy tín, lịch sử giao dịch lâu năm rất quan trọng. Để tránh những rủi ro không đáng có về hàng hóa và rất khó để trả hàng nên bạn cần xem xét kĩ lưỡng quá trình này.
3. Tính toán chi phí xuất nhập khẩu
Đối với nhân viên Sales xuất khẩu, bạn phải tính được giá vốn sản xuất/ thu mua và các chi phí bán hàng (thuế xuất khẩu, cước vận tải, lãi dự tính…). Để xác định giá trị của lô hàng, từ đó quyết định giá cả sẽ trao đổi với đối tác.
Ngược lại đối với nhân viên Purchasing nhập khẩu, bạn phải tính được giá thành cho lô hàng nhập khẩu từ giá được báo và các chi phí mua hàng (thuế nhập khẩu, cước vận tải, lãi vay…). Để biết mình sẽ mất bao nhiêu tiền để mua được hàng, và đưa ra quyết định mua hàng.
4. Các thủ tục thanh toán, phương thức mua hàng và vận chuyển hàng hóa
a. Một số hình thức thanh toán
- Thông thường phương thức thanh toán thường được sử dụng là chuyển khoản 30- 50% chi phí giao dịch. Cho đến khi nhận được biên lai giao nhận hàng thì số tiền còn lại sẽ được hoàn trả.
- Thanh toán bằng Letter of Credit (tín dụng thư). Là hình thức có tính an toàn, đảm bảo nhất trong các giao dịch thanh toán quốc tế. Ngân hàng sẽ là đối tượng đảm bảo cho cả người bán và người mua. Bản chất của nó đơn giản là “Tiền trao cháo múc” – giao hàng nhận tiền và giao tiền nhận hàng.
- Trong quá trình giao dịch, đừng bao giờ chấp nhận chuyển 100% số tiền trước khi nhận hàng.
b. Một số hình thức mua hàng
Trong quá trình nhập khẩu hàng hóa, có rất nhiều phương thức thanh toán khác nhau và mỗi phương thức đều có quy định cho người mua và người bán khác nhau.
- FOB: Quy định người mua là người thanh toán các chi phí liên quan như thuê tàu, máy bay vận chuyển.
- CIF: Ngược lại với FOB, phương thức này người bán là người thanh toán các chi phí.
- EXW: Người mua phải đến trực tiếp kho của người bán để nhận và vận chuyển hàng. Chịu trách nhiệm thanh toán toàn bộ chi phí vận chuyển từ kho tới cảng nhập khẩu.
- DDP: Người bán phải giao hàng và chịu các chi phí vận chuyển thay cho người mua.
c. Phương tiện vận chuyển hàng hóa
Vận chuyển bằng tàu biển: Là phương thức tiết kiệm chi phí nhất.
- Chọn phương thức FCL ( Thuê nguyên container) khi hàng hóa xếp gần đầy để tiết kiệm chi phí
- Chọn phương thức LCL ( Thuê một phần cointainer) nếu ít hàng hóa, trọng lượng chỉ khoảng vài tấn.
Vận chuyển bằng máy bay: Tiết kiệm thời gian vận chuyển nhưng chi phí lại cao hơn vận chuyển bằng tàu rất nhiều lần. thường dùng để vận chuyển các mặt hàng dễ hư hỏng như hoa tươi, hoa quả, thực phẩm khác…
Nếu chọn thanh toán bằng phương pháp FOB thì bạn nên trực tiếp liên hệ với các công ty vận tải quốc tế ddeer có phương pháp vận chuyển hợp lí.
5. Lựa chọn bảo hiểm cho hàng hóa xuất nhập khẩu
Việc mua bảo hiểm là không bắt buộc, quyết định phụ thuộc vào quá trình trao đổi, đàm phán giữa hai bên. Đa phần đều phụ thuộc vào bên nhập khẩu.
Khi ký kết hợp đồng bảo hiểm, cần nắm vững 3 điều kiện bảo hiểm chính:
- Bảo hiểm mọi rủi ro
- Bảo hiểm có bồi thường tổn thất riêng
- Bảo hiểm miễn bồi thường tổn thất riêng
- Ngoài ra, còn có một số điều kiện bảo hiểm đặc biệt khác như bảo hiểm chiến tranh, đình công, bạo động.
6. Giấy phép xuất nhập khẩu
Xin giấy phép xuất nhập khẩu là vấn đề quan trọng đầu tiên về mặt pháp lý để tiến hành các khâu trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hoá. Theo chính sách mặt hàng hai bên sẽ phải làm hồ sơ xin giấy phép xuất nhập khẩu trước khi mở tờ khai hải quan. Nếu thường xuyên giao dịch với một đối tác quen (cùng mặt hàng, cùng xuất xứ…) thì bạn có thể xin giấy phép một lần và sử dụng cho nhiều lô hàng tiếp theo.
7. Lên kế hoạc kiểm dịch/ hun trùng/ kiểm định
Thông đây là quá trình bắt buộc đối với hàng hóa có nguồn gốc động vật, thực vật như thú cưng, rau củ quả, lúa gạo,..
Trong trường hợp cần chứng minh về chất lượng/ số lượng hàng hóa sẽ được giao thì cần kết hợp với công ty dịch vụ tiến hành công việc kiểm định lô hàng. Trong trường hợp cần thiết, doanh nghiệp không muốn lưu hàng ở cửa khẩu để chờ kiểm tra chuyên ngành thì có thể xin đưa hàng về bảo quản tại kho riêng để đảm bảo chất lượng hàng hóa sau đó mới tiến hành kiểm tra chuyên ngành và thông quan nhập khẩu.
8. Giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu
Sau khi hoàn thành thủ tục xuất khẩu, lô hàng sẽ được vận chuyển về nước nhập khẩu. Bên bán nên thông báo kịp thời cho bên mua các thông tin liên quan đến lô hàng hoặc gửi sớm các chứng từ để bên mua xem trước chứng từ và giải quyết những vấn đề phát sinh ene
Khi hàng sắp tới cửa khẩu nhập, bên mua sẽ nhận được Thông báo hàng đến (Arrival Notice) từ đại lý của công ty vận tải để chuẩn bị các thủ tục cần thiết cho việc nhận hàng. Bên mua sẽ chính thức nhận lô hàng từ cảng đến và đưa về kho của mình sau khi đã hoàn thành các thủ tục hành chính liên quan như: thủ tục hải quan, kiểm tra chuyên ngành, nộp thuế…
Kết luận
Xuất nhập khẩu hàng hóa đang là xu hướng kinh tế rất hot hiện nay. Không chỉ đem lại nguồn lợi nhuận khổng lồ cho nên kinh tế trong nước mà còn đóng góp vào quá trình hội nhập với thế giới. Trong bài viết này, Isaac đã chia sẽ những thông tin chi tiết nhất về quá trình xuất nhập khẩu. Hy vọng điều này có thể giúp ích cho các hoạt động kinh doanh của bạn sau này.

Tôi là Nguyễn Văn Thịnh người sáng lập ra thương hiệu ISAAC và ISAAC GROUP là đội ngũ đầu tiên đưa nền tảng giáo dục kinh doanh siêu thị, với những khóa học quản lý siêu thị và cung cấp dịch vụ setup siêu thị mini đầu tiên tại Việt Nam. Với nhiều năm kinh nghiệm cung cấp dịch vụ cho khách hàng ISAAC tự tin đáp ứng được mọi yêu cầu của bạn. Phương châm làm việc của chúng tôi là: “cung cấp khoá học và dịch vụ tốt nhất cho bất kỳ ai”.